Jak radzić sobie z szumem?
Szum jest nieodłączną składową podczas nagrywania czegokolwiek za pomocą mikrofonów. Zwykle chcielibyśmy się go pozbyć, bo materiał audio jest przetwarzany, kompresowany i pogłaśniany, a każda z takich operacji może prowadzić do dalszego eksponowania szumów, co zazwyczaj nie brzmi dobrze.
Po pierwsze - rejestracja
Oczywiście, pierwsze rozwiązanie, które się narzuca, to nagrywanie w odpowiednich warunkach: w cichym pomieszczeniu, bez szumiących wentylatorów i wiatraczków, buczących urządzeń czy obecnego za oknem hałasu ulicznego. W moim przypadku materiał tak zarejestrowany prezentuje się jak poniżej:
Lekki szum jest, oczywiście, do usłyszenia, ale dość łatwo pozbyć się go niemal całkowicie z pomocą bramki szumów, która nie wpływa na brzmienie głosu:
Jeśli hałas to konieczność
Czasem nie da się uniknąć "generatorów" szumu, a najczęściej będzie nim okno (hałas ulicy) i komputer (tu jednak możemy trochę powalczyć: założyć większe wentylatory, wynieść komputer z pokoju na czas rejestracji czy zainwestować w rejestrator, co pozwoli nam w ogóle wyłączyć ten element toru). Jakie jednak mamy drogi pozbycia się niechcianego szumu?
Fragment nagrany w pomieszczeniu z włączonym komputerem stacjonarnym, POBIERZ
Odszumianie
Większość edytorów audio (w tym i darmowy Audacity) ma funkcję usuwania szumu. Polega ona zwykle na tym, że najpierw wskazujemy fragment zaszumionej ciszy, na podstawie której budowany jest tzw. profil szumu. Potem zaznaczamy cały materiał i nakazujemy usunąć tenże szum.
Zwykle działa to całkiem nieźle, chociaż bardzo zależy od konkretnej implementacji, bo część "odszumiaczy" produkuje materiał wprawdzie wolny od szumu, ale za to z dziwnymi metalicznymi artefaktami, który po prostu brzmi źle. Oczywiście, im więcej szumu trzeba usunąć (im jest on głośniejszy), tym bardziej cierpi brzmienie końcowe materiału.
Materiał odszumiony w programie POBIERZ
Bramka szumów
Drugim sposobem usunięcia szumu jest zastosowanie tzw. bramki szumów. Działa ona na prostej zasadzie podziału materiału za pomocą progu głośności na szum i sygnał użyteczny. Po czym szum jest wyciszany, a sygnał użyteczny zachowywany bez ingerencji. W moim przypadku zadziałało to tak:
Materiał odszumiony bramką POBIERZ
Wadą bramki szumów jest to, że przy wyższych poziomach szumu zwyczajnie słychać go w fragmentach "przepuszczonych" przez bramkę - czyli tam, gdzie pojawiają się słowa, słychać dodatkowe szumy. Ponadto, jeśli sygnał jest bardzo dynamiczny, tzn. posiada i bardzo głośne fragmenty, i bardzo ciche, bramka może "wycinać" te najcichsze, co prowadzi do gubienia końcówek lub początków wyrazów.
Za to dużym plusem bramki jest fakt zachowywania materiału źródłowego bez ingerencji - brzmienie głosu pozostaje bez zmian.
Różne dziwne rozwiązania
Można też wypróbować różne rozwiązania pośrednie, np. firma Waves proponuje bardzo prostą w obsłudze wtyczkę NS1, która działa trochę jak bramka (ustawiamy jej działanie za pomocą jednego suwaka-progu), ale jest wyspecjalizowana w usuwaniu właśnie szumu, więc przeprowadza także odszumianie.
Efekty są całkiem niezłe, więc warto się przyjrzeć:
Materiał odszumiony za pomocą POBIERZ
Co jest najlepsze?
Osobiście preferuję bramkę szumów, jako tę najmniej ingerującą w materiał. Z tego właśnie powodu staram się nagrywać za pomocą rejestratora, żeby sobie szumem komputera nie psuć nagrania już na starcie. Czasem jednak się to nie udaje (np. nagrywam gdzieś w terenie, obrabiam czyjeś nagrania), wówczas najpierw materiał odszumiam (ale nie całkowicie) i dopiero puszczam przez bramkę - odszumianie nie psuje wtedy tak bardzo brzmienia, szum przestaje rzucać się w uszy w słyszalnych fragmentach, a bramka elegancko wycisza fragmenty między słowami.
W tym miejscu jednak zachęcam osoby preferujące odszumianie do przetestowania przynajmniej kilku algorytmów. Z moich doświadczeń mogę napisać, że niezły jest odszumiacz firmy Acon, dobry jest też Klevgrand Brusfri czy wspominany Waves NS1.
Jeśli ktoś jest zainteresowany i chciałby porównać swoje umiejętności i oprogramowanie, to może pobrać wszystkie wykorzystane powyżej pliki w postaci wygodnego archiwum.
Komentarze
Prześlij komentarz